غذا خوردن یگانه از بهترین نعمت‌های دنیایی است، ولی گاهی اوقات خوراک خوردن به کابوسی تبدیل می‌شود که خیلی‌ها را به پشیمانی می‌اندازد. معده‌درد، دردهای معدوی، آماس معده، زخم معده و... ازجمله دلایل اصلی این بختک است.
غذا خوردن وقتی بهترین نعمت می‌شود که کل اعضای تن خوب کار کنند و بعد متعلق به درد، تهوع و سوزش فرد را به سخت نیندازند. اگر شما هم جزو کسانی هستید که عاشق غذا خوردن هستید ولی به‌دلیل دردهای معده با خوف قاشق بر می‌دارید، حتما این مطلب را بخوانید. دکتر صانعی مشاوره گیاه‌درمانی در این مطلب شما را با نکات تغذیه‌ای آشنا می‌کند که مشابه آبی روی آتش درد شماست.
اول مزاج‌های معده را بشناسید
معده 12مزاج دارد، ولی دو مورد از آنها جزء اصلی‌ترین مزاج‌های معده هستند؛ مزاج سرد و تر و مزاج خشک و گرم. وقتی مزاج سرد و تر باشد فرد دچار مشکلاتی از‌قبیل نفخ، ترش کردن معده، عدم هضم و... می‌شود. با این حال از روی علائمی مانند نفخ، گاز معده، بادگلو، قلنج (روده یا بعضی از قسمت‌های بدن)، تنگی‌نفس و... می‌توان متوجه شد که معده مبتلا مشکلاتی شده که از دسته سرد مزاج‌هاست.
اما در بخش خشک و گرم می‌توان به بیماری‌های معدوی ازجمله زخم معده، سوزش معده و بیماری‌های سایر اشاره کرد که معمولا این دشواری ها با علائمی همانند سوزش معده، دردهای خنجری (به‌خصوص اثناء شب)، سرگین سیاه و... به اتفاق هستند. با این حال بهتر است بدانید که فرد شدنی است دچار هر دو مشکل در مزاج‌ها شود، مثلا هم معده‌اش ترش کند و هم زخم اثنی‌عشر داشته باشد. با این حال با رعایت برخی نکات تغذیه‌ای می‌توان این مشکل را تاحدودی درمان کرد.
سر وقت خوراک بخورید
نکته مهمی که باید رعایت کنید سررسید خوردن وعده‌های غذایی است. صبحانه باید اول صبح خورده شود و برای خوردن ناهار باید یک ساعت مشخصی را مدنظر پیمان دهید. همچنین برای صرف شام باید نخست شب غذا بخورید. خیلی از افرادی که سخت معدوی دارند پروا زیادی به سررسید خوردن غذا ندارند و اغلب وعده‌های غذایی به‌خصوص شام را دیروقت می‌خورند و بی درنگ پس از غذا طویل می‌کشند. درصورتی که توصیه می‌شود از این کار پرهیز کنند و پس از خوراک حتی کمی گذرگاه بروند و کار و جنبش داشته باشند تا خوراک راحت‌تر هضم شود.
صبحانه سنگک و مربا بخورید
کسانی که از اختلالات معده به‌خصوص آماس معده رنج می‌برند بهتر است در وعده ناشتایی از نان سنگک استفاده کنند و به‌همراه آن، مربای هویج یا به یا شقاقل بخورند. ولی لازم به ذکر است که شهد مربا نباید خورده شود و باید گوشت مربا را بخورند (حتی پیشنهاد می‌شود با آب ولرم شهد را از روی گوشت مربا پاک کنید) چراکه شهد مربا اسید معده را تحریک می‌کند. افرادی که دشوار معدوی دارند باید از نوشیدن چای لغایت جایی که امکان‌پذیر است امتناع کنند.
درمورد وعده‌های غذایی دیگر باید گفت برای تقویت معده رهنمود می‌شود مرغ یا ماهیچه را کاملا بپزند و آب پخته شده را از گوشت متمایز کنند. سپس برنج را به‌همراه آب گوشت کته کرده و در وعده‌های غذایی به‌خصوص ناهار رغبت کنند. در ضمن پوره سیب‌زمینی به‌همراه گلپر می‌تواند یک غذای خوب برای این تقسیم از اشخاص باشد. غذای دیگری که رهنمود می‌شود کباب گوشت گوسفندی بدون چربی است. به این چهره که گوشت گوسفندی چرخ کرده را به مدت یک یا دو روز در یخچال نگه دارید؛ بعد از مدت تعیین شده گوشت را بدون هیچ مواد دیگری (پیاز، سیر و...) به‌صورت کبابی بپزید و به‌همراه سماق تمایل کنید.
به هضم خوراک کمک کنید!
زنجبیل پرورده یکی سایر از خوراکی‌هایی است که به درمان زخم معده کمک می‌کند. حتی می‌توانید از مربای زنجبیل استفاده کنید، البته به شرط آنکه مربا با عسل صحیح شود. برای تعبیه مربای زنجبیل توصیه می‌شود زنجبیل را به‌صورت خلالی در یک ظرف غیرفلزی پیمان دهید و سپس به آن آب و یک قاشق چای‌خوری آهک اضافه کنید. پس از دو ساعت آب اضافه را خالی کنید. سپس دوباره پنج بار آب روی زنجبیل بریزید و خالی کنید.
البته لازم به ذکر است که فقط در نوبت اول یک قاشق چای‌خوری آهک اضافه می‌شود و در نوبت‌های دیگر نیازی به افزودن آهک زنده نیست. آهک باعث می‌شود که تندی زنجبیل تاحدودی از بین برود. پس از این مراحل سه مساوی زنجبیل، عسل اضافه کنید و حدود 4 الی 5ساعت بگذارید این مواد خوب باهم پخته شوند. زنجبیل پرورده در عسل برای کسانی که ضعف معده دارند یا غذای‌شان به‌راحتی هضم نمی‌شود می‌تواند زیاد مفید باشد. رهنمود می‌شود این مربا به مقدار یک قاشق مرباخوری بعد از خوراک خورده شود.
برای اینکه شیره معده به‌درستی و خوب تراوش شود، افراد به‌خصوص کسانی که معده‌درد دارند، نمک را با پودر آویشن آمیخته کنند و به اندازه نوک قاشق چای‌خوری پیش از صرف غذا میل کنند.
در طب سنتی توصیه می‌شود افرادی که زخم معده یا آماس معده دارند بعد از صرف غذا 5دقیقه گذرگاه بروند و سپس موم لایی شیرین‌بیان را به مقدار یک قاشق چای‌خوری خالی بخورند و سپس دوباره مسیر بروند. حتی می‌توانند ریشه شیرین‌بیان را به‌طور برابر با برگ خشک شده بارهنگ گزند کنند. سپس یک قاشق چای‌خوری از این مواد را به‌همراه یک استکان عرق بومادران بنوشند.
از عفونت معده یا هلیکوباکتری رنج می‌برید؟
مقداری تخم بارهنگ تعبیه کنید و آن را بو دهید. تخم بارهنگ را در یک ماهی‌تابه بریزید و روی گرما پیمان دهید؛ هر وقت هنگام گرما دادن بویی از این گیاه خارج شد و رنگ آن تغییر پیدا کرد، می‌توان گفت تخم بو دیتا شده است. البته هیچ ماده‌ای را نباید به آن اضافه کنید. بعد از این مرحله تخم بو دیتا شده را پودر کنید و در عرق نعناع بریزید (البته توصیه می‌شود عرق نعناع گرم باشد). به مدت 14روز قبل از خورن خوراک یک لیوان از این شربت را بنوشید.
برای خوش‌طعم‌تر کردن آن می‌توانید عسل یا نبات هم به آن اضافه کنید. این دارو برای افرادی که دچار اسهال مزمن شدند هم سودمند است. غیر از تخم بارهنگ، برگ بارهنگ حتی برای کسانی که زخم معده دارند یا دچار حرارت معده هستند بسیار سودمند است. توصیه می‌شود این برگ را بپزند و به‌همراه ماست شیرین کم‌چرب تمایل کنند (مثل بورانی اسفناج).
میوه‌درمانی کنید
سیب رسیده شیرین یک میوه زیاد سودمند برای افرادی است که دشوار معدوی دارند. بعد از وعده غذایی رهنمود می‌شود سیب تمایل کنید. یگانه دیگر از میوه‌هایی که برای این دشوار مفید است میوه به است. البته توصیه می‌شود میوه به را به 4 تقدیر دسته کنید و روی گرما پیمان دهید لغایت به‌صورت کبابی شود؛ پس از اینکه غذای‌تان را رغبت کردید یک تکه از این میوه را هم بخورید. انار هم جزء میوه‌های مفیدی است که پیشنهاد می‌شود کسانی که از این مشکل رنج می‌برند، رغبت کنند. میوه زالزالک هم برای افرادی که مشکل هضم دارند، بسیار مفید است.
با دمنوش رنج ها را آرامش دهید
بابونه شیرازی یگانه از موثرترین دمنوش‌های گیاهی است که برای دردهای عصبی معده می‌تواند مفید باشد. فقط بس است 4قاشق مرباخوری بابونه شیرازی را با یک لیوان آب دم کنید. این دمنوش را باید صبح‌ها ناشتا بنوشید. نیم ساعت پس از نوشیدن این دمنوش توصیه می‌شود حتما صبحانه بخورید.
دم‌کرده‌ای برای ریفلاکسی‌ها
کسانی که سخت ریفلاکس دارند یا معده‌شان ترش می‌کند، می‌توانند گیاه نعناع فلفلی را از عطاری‌ها تهیه کنند. یک قاشق غذاخوری از این گیاه را با یک لیوان آب به مدت 10دقیقه دم کنید. رهنمود می‌شود این دم‌کرده را به مقدار نصف لیوان پیش از وعده ناهار و شام بنوشید. به‌جای گیاه نعناع فلفلی می‌توان از گیاه سوسن عنبر هم بهره‌گیری کرد.
خوراکی‌های ممنوع!
- سرخ‌کردنی‌ها
- غذاهای چرب (مثل ته‌دیگ، کوکو و کتلت‌هایی که با روغن فراوان پخته می‌شوند)
- گوشت قرمز همانند گوشت گاو
- شیرینی خامه‌ای
- قهوه، نوشابه، چای، نسکافه
- شکلات
زیاد به‌دنبال خوراکی‌های مایع نباشید
در آخر چند گونه دمنوش رهنمود می‌شود برای افرادی که دشوار معدوی دارند قبل یا پس از غذا بخورند. غیر از چند موردی که بیان می‌شود دمنوش‌های دیگر برای این بخش از کسان پسندیده نیستند. به‌طور کلی کسانی که از دشوار معدوی مشقت می‌برند باید از خوردن غذاهای آبکی مانند سوپ، آش یا دمنوش‌ها (غیر از چند مورد بیان شده) پرهیز کنند، چراکه دمنوش‌های سایر شدنی است به مشکلات اسیدی شدت ببخشند.